Arabuluculuk ve Uzlaştırma: Hukuki Farklar ve Uygulama Alanları 

Türk hukuk sisteminde sıkça karıştırılan iki kavram olan arabuluculuk ve uzlaştırma, farklı amaç ve süreçlere sahiptir. İşte bu iki yöntem arasındaki temel farklar: 

Arabuluculuk Nedir? 

Arabuluculuk, 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu kapsamında düzenlenmiş bir alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Taraflar, arabulucu eşliğinde müzakere ederek kendi çözümlerini üretir. Özellikle iş hukuku, ticaret hukuku ve bazı özel hukuk uyuşmazlıklarında dava şartı olarak uygulanır. Arabuluculukta amaç, tarafların karşılıklı rızasıyla anlaşmaya varmasıdır; süreç tamamen gönüllülük esasına dayanır. 

Uzlaştırma Nedir? 

Uzlaştırma, Ceza Muhakemesi Kanunu’nda düzenlenmiş bir yöntemdir ve ceza hukuku kapsamındaki bazı suçlarda uygulanır. Burada amaç, mağdur ile şüpheli veya sanık arasında uzlaşma sağlanarak ceza yargılamasının sona erdirilmesidir. Uzlaştırma süreci, Cumhuriyet savcısı veya uzlaştırmacı gözetiminde yürütülür ve anlaşma sağlanırsa dava açılmaz veya düşer. 

Temel Farklar 

• Arabuluculuk özel hukuk uyuşmazlıklarında, uzlaştırma ise ceza hukuku kapsamındaki belirli suçlarda uygulanır. 

• Arabuluculukta taraflar eşit konumdadır; uzlaştırmada mağdur ve fail ilişkisi vardır. 

• Arabuluculuk dava şartı olabilir; uzlaştırma ise ceza yargılamasında alternatif bir çözüm yoludur. 

• Arabuluculukta süreç tamamen gönüllülük esasına dayanır; uzlaştırmada kanunda belirtilen suçlar için zorunlu teklif yapılır.